periodicociudadrealhoy

Te sk'elobile xi xjochukutik
Rominco abtelal ta sp'jel ch'ul balumil


+Mons. Enrique Díaz Díaz
Obispo Auxiliar
Diócesis de San Cristóbal de Las Casas



" Ta yantal ch'ul k'ak'ale, te sbuluchvo' yajchank'optak Jesuse ibatik ta Galilea imuyik ta vits bu ik'otik yu'un Jesuse. Bak'in la yilik te Jesuse, la skejan sbaik ta stojol oy je'uk yanetik te inopnunajike.
Ta jlikele, Jesuse itijtsaj ta stojolik ila yaltanlambe:"Niabet skotol jyu'elal ta ch'ul vinajel xchi'uk ta ch'ul balalumile. Batanik cha'a ixa chanubtesik ta skotol teklumetik, xa vabeik yich' ch'ul jo' ta sbi ch'ul totil ch'ul nich'nil xchi'uk ch'ul ch'ulelal xchi'uk noxtok xa chanubteslanik te k'usitk te jchanubtesojoxuke; yu'un xa'iik te jo'one oyun xchi'uk jo'oxuk ta skotol k'ak'al k'alta slajeb ch'ul balumile. (Mt 28, 16-20)
Lek xich' ch'unel te ch'ul evangelioe.
"Mu spas muk lek ta xkiltki jun kuxlejal jeche: sk'an xkak'tik yipal te ta jak'be jabtik yu'un te yokinab xchi'uk te k'u x-elan te ta jpastike" Te jkoltavanej talem ta europae tal abtejuk ta teklumetik li' ta xal ta sk'ope:"Jo'one talemun yu'un ta jk'an ta jkoltalan much'utik oyik ta chopolale xchi'uk much'utik abul sbaike. Lek jutuk te k'usi jpasoje, ja' noxtok lek ta jpas xchi'uk skotol ko'on. Ja' noxtok te lek ep te k'usi jchanoje. Ta baitalele xak' ch'ayuk ko'on te stalel jteklumetike. Yu'un skotol ta sk'oponik te kAjvaltike,ta sa'ik k'op ta Ch'ul Jun. Te bak'in la jtabe sjam te ma'uk no'o te k'op ta sa'ike, te yabtelike tsots sk'oplal, te ta xak'ik te k'usi mu'yuk yu'unike, te ta skotol k'ak'al ta xak'ik ch'ul kAjvaltik te yu'un stalel xkuxlejalike, bak'in ta xjambetik yo'onik yu'un te xkuxlejalike te ta skoltaik te ja' tono'o te ta xojtakinike... bak'in te xko'olaj te sk'op xchi'uk te yabtele , jeche mu spas jo'ukutik ta jak'betik te k'usi spasojike, ja' lek te jak'be jbatik te k'u cha'al ch'ayemxa xka'itik te xch'unele xchi'uk noxtok ch'ayemxa xka'itik, ta jna'litik xchi'uk ta xkaltik te ja' sutel ta va'lapatil. Bak'in jvo' ta ske'l jun kuxlejal jeche, sk'an ono'o ak'o yal te ja' lek te xch'unel te Ch'ul June".
Rominko amtelal ta sp'ejel ch'ul balumil.
Avile ta jk'intatik te sk'ak'alel abtel ta sp'ejel ch'ul balumile xchi'uk ta jk'eltik te Jesuse, jech k'uxi la yak' kiltik te jtotik Mateo yu'un jeche ta jtabetik sjam te k'usi sk'an xal te amtele. Ipajtik ta jtabetik sjam te amtelale ja' sk'an xal ja' no'o te xchanubteselik te much'u mu xojtakinik te Jesuse bu ta xkak' batukutik ta xchanubtesel xchi'uk sk'elul te ta sts'akliele... te batelale lek to ep k'u sk'an xal . Ta slikebe, ja' te yavil bu Jesuse xak' ta ilel te yabtele ja' ta Galilea. Jna'ojtikxa te joukutike te k'u sjam te Galileae: ja' la te yavil bu la st'uj te Jesuse yu'un spasel te yabtele, t'ujbil yu'un te Totile. Galileae ja' sk'an xal te much'u abul sbae xchi'uk te much'u bik'it xa'i sbae xch'amoj xchi'uk skotol yo'on. Galilea ja' xak' ta ilel te p'ajele xchi'k te ilbajinel la sta te Jesuse bak'in ta xal te ch'ul k'ope. Galilea ta xak' ta ilel te be yu'un yich'el ta muk' te j-almantalukutik yu'un Jesuse. Te yavile ja' Galilea ja' je'uk te ja'maltike. Ja' jech ta xjunij te chib xch'akbenale te xak'ik ta ilel te abtelile: k'alta bu oy te much'u abul sbae toj xbat xchi'uk skotol yo'on bu oy te ch'ul kAjvaltike; K'alta bu oy te much'u ilbajinbile yu'un ak'o pasijuk ta jun muk'ta yajval te k'ambaile. Mu sk'an oy yan stunel mu sk'an oy yan yech'emal. Te abtelile ja' sk'an xbat toj bu oy te kAjvaltike, ta sk'anel yu'un, yu'un te xi skoltaukutike: ak'o jpastik ta skotol ants-viniketik jun bats'i jbankil jbatik bu jvo'no'o jTotik ta tsobol.
Te yok abtelile
Te sk'op Jesuse ta sts'ak sba ta jun sk'elobil te mu'yuk bu ta xch'ay xka'itik: " la yak'beikun skotol te yu'elal ta vinajel xchi'uk ta balumil". Li' ta slikeb te syu'elale lek xa tajamal yaloj k'usi ja' te yabtele. Bak'in te yaj-almantaketike la sk'anik yak'ik ta ilel te syuelal Jesuse, la sta sbai xchi'uk yan yuelan, lek ech'em yan-o te yich'ojik te le' yuelaletik yu'un te le' lumetike te ta xnet'vanik ta xk'ejvanik; te syuelale yu'un jtunel; mu'yuk bu talem ta it'ixajel ja' talem tal yak' jkuxlejalik xchi'uk jlekilaltik. Le'e ja' te syu'elal Jesuse ja' noxtok te k'uxi xak' ta ilel ta stojol yaj-almantaletike. Ja' li' ta yan sk'elele te yaj-almantaletik Jesuse te puklijemik ta sba ch'ul balumile ja' sk'an ak'o abtejukik xchi'uk xak' tsots yo'onik. Mu'yuk bu sk'an te Ch'ul Nae xak' ta ilel te syu'elale mu'yuk bu noxtok ta sk'an xak' ta ilel te stsatsale, ja' sk'an te ak'o xibatik ta Kristo, te jkoltavanej ta balumile. Te j-almantaletike mu sk'an k'usi k'anel ja' no'o te xkak' jbatik ta tunes ta stojol jkuxlejaltik, ja' bu lek tsots staik ilbajinel xchi'uk bu lek ch'aybilik, ta jch'untik te le' yip ch'ul K'op ta stojol ants-viniketik ta jkuxlejaltike ja' te ta xich' ilel te Sy'uelal kAjvaltike.
"Batanik ba chanubtesvananik ta sp'ejel ch'ul balumil"
Te sk'oplal Jesuse ja' ta skotol ants-viniketik. Te skotol jkuxlejaltike spas sa'ik ta jlikel te slekilalike ta stojol kAjvatik xchi'uk te stael ta kAjvaltik te sbeike. Ja' no'o ta Jesus spas ta stam sba te ants-vinike te k'aseme xchi'uk te ch'akale. Te k'ejelale, te jeljelulale, te k'ope, te it'ixanelbaile ta staik te slekilalike bu ta slekubtes yo'onik ta xch'ichel Kruce jech noxtok ta x-ik'otik el ta junijel. K'usitik ta to xal te xCh'ul K'op totik Mateoe avile ta xk'otxa ta pasel xchi'uk te sk'elule ta abtelil: mu spas x-oyij t'ujel bail, mu spas x-oyij jun no'o ich'el ta muk' mu spas ta abe'el smul yan teklumetike skoj te "yanixaoe"; te yabtel Jesus yu'un te jkoltavaneje yu'un kuxlejale xal je'uk te xcha'meltsanel te jkuxlejaltike ta skotol osil ta xkak'tik ta sk'ob slekil yo'on jTotik. Ta jun balumil bu ch'ayem ta ik'pulantik xchi'uk ta smak o'onal, te s- Jesuse sk'an ak'o yak'ik xchi'uk ta spuklijesik te smaliele, ma'uk ta yip stukik no'o me ta sjam stukik, ja' sk'an ta yip xchi'uk slekil Jesus te yak'oj te jkuxlejaltik xchi'uk te icha'kuxije ta sjambeukutik ach' beetik yu'un jeche skotol teklumetike tsobolik ta jun muk'ta teklum, ta jun teklum yu'un kAjvaltik.
"Chanubtesel ta spasel skotol te k'usi la kalboxuke"
Te k'uxi jvo' yajchank'optak sk'an ak'o chanubtesvanuke, ja' jech k'usi la spas te Jesuse. Ta xchanubtesvan xchi'uk stsatsal k'op mauk k'uxi te jts'ibajom xchi'uk te fariseoetike.
Te yu'elale ja' ta yak'el ya'iel te k'usi ta xich' chanubtesele te ilok' te yich'el ta muk' yu'un skotol jnaklejetike. Jo'okutike epvan k'opojemukutik me jutuk k'usi jpasojtik. Ja' skoj te le' balumil bu ta xi nikukutike mu xak' sba ta ilel te slekil Yu'elale, ja' naka ta sutel. Te k'usi nakalik te much'u ch'aybilike, te much'u p'ajbilike te much'utik muk ich'bilik ta muk' koj te lek abul sbaike xchi'uk oyik ta vokole, mu xko'olaj te yabtel te jTotike, ta xi sk'ambeukutik ak'o kich'tik ta muk' te kuxlejal ta xi ya'beukutik te Jesuse. La jchantik ta Jesus te jkuxlejaltike ta xch'i me ta xkak'tike, ja' ta s-utsib me lek jtoy jbatike, te ta jk'ejbatike xchi'uk te ta jk'ulejalile. Manchuk jeche mu sp'asoj ku'untik te le ch'ubetike ja' ta xkak' jbatik ta stojol te xhopol kuxlejale. Avil noxtok Jesus xi syalesbeuktik ta joltik te Yu'elal sTote xchi'uk ta xi sk'anbeukutik ak'o xkaltik te xch'ul k'ope jech noxtok te ak'o kaltik te ta xyulxa te sYu'elal te Ch'ul Vinajele. Me te k'usi lek ta jk'anto ja' te ak'el ta a'iel te kabteltike, jech k'uxi xal totik Pablo, te ak'o ka'itik te tik'ilukutik ta sk'anel kAjvaltike jech noxtok ta xi xbech'ukutik te sk'anel Jesuse, mu spas ch'analukutik mu spas jnak'tik le' sk'elobile. Ja' ba kiltik te sk'anele xchi'uk te xcholel ta alel le' sk'ulejale te mu xa spas ta nak'el. Ja' jech ta jpastik ta skotol ants-viniketik skoj te sk'anel Jesuse ta sp'asojes te ch'ubetike ja' lek muk', lek toyol, lek jamal y lek nat te ta stojol jnaklejetike. Te sk'anojel kAjvaltike jkotoltik xi ochukutik la xa jkuxlebintik mu xa spas xi ch'anijukutik.
Te sk'elobile ta xjochvan
Te k'ope ja' no'o ch'umbaj me ta xkaltik toj xchi'uk lek ta pasel te sa'el jun kuxlejal lek ta jkotoltik. Ja' skoj te sat jun jpas abtele, yu'un te j-almantale sk'an ak'o xet'es te xojobal kuxlejal te Kristo ta xich'tal ta jujuvo' vinik xchi'uk ants li ta balumile. Mu spas xet'ulanel te ch'ul k'ope te k'usi xale mu ja'uk je'uk te much'u ta xkalbetike manchuk mu stabeik sjame. Ja' ta melel te j-almantale ta sts'akli lek te bee jech noxtok ta xich' je'uk te xkuxlej Kristo, skoj te mu spas sba jech k'usi sk'an te jnaklejetike me yatoj skotol snopbenal te yipale, ja ta sts'akli te sbe Kruse jech noxtok ta spas sba ta jun slajeb sk'otel ta jTotik, ja' la sk'el xchi'uk la xchi'in ta xambal li' ta kuxlejale. Mu sk'an ak'o xi xi'ukutik ta ch'ayele jech noxtok te ak'ubaltike skoj stuk Jesuse ta xal sk'op: " jo'one ba oyukun xchi'uk jo'oxuk ta skotol k'ak'al". Ak'o le' sk'ak'alel ta sp'ejel balumil te abtele, xi pasijukutik ta jvo' jk'elvanej te lek p'ij yo'on, te toj xi xanavukutike xchi'uk te kalijtik jk'optik ta spasel abtelil yu'un ak'el ta ilel te sk'elul Jesuse" yu'un ak'o xch'un te balumile" Jesuse sk'an lekilal ta skotol sjam: skotol yu'elajele, skotol teklumetik, skotol sk'optak te ta xal jun lekil kuxlejañ yu'un skotol jnaklejetik. Mu xch'ay xka'itik te k'usi kalojtike te lioye ta skotol k'ak'al, k'al ta slajeb osile.
A'io, Lekil Totil, te k'u ta sk'anbet ateklume xci'uk yipal te xch'ulele, ak'bentutik te lekil ach' sk'op Jesuse ak'o xambaj ta sp'ejel balumil yu'un skotol jnaklejetik x-oyij slekil kuxlejalik. Jechuk o.
La sjelubtas ta bats'iko'p : Juan Manuel Vázquez de la Torre
Parroquia yu'un: San Bartolomé Apóstol
Ta san Bartolomé de los Llanos ( Venustiano Carranza)